Algemeen

  1. Naar aanleiding van het Koninklijk besluit van 8 mei 2013 worden er wijzigingen aangebracht aan het Koninklijk besluit van 20 september 1991 aangaande de verkoop van historische, folkloristische en decoratieve wapens (HFD wapens). Daardoor mogen geen HFD wapens verkocht worden op de beurs.
  2. De aan de beurs deelnemende wapenhandelaars moeten erkend zijn. Wapenhandelaars met een Belgische erkenning mogen op basis van de wet zelf uitzonderlijk vrij verkrijgbare  wapens verkopen buiten hun vaste vestigingsplaats. Ze moeten wel een kopie van hun erkenning bij zich hebben op de beurs.

Buitenlandse wapenhandelaars

  1. Moeten vooraf een tijdelijke erkenning aanvragen aan de gouverneur bevoegd voor de plaats waar de beurs (of de eerste van de beurzen waaraan hij wenst deel te nemen) plaatsvindt.
  2. Het betreft een gewone toepassing van de wettelijke definitie van wapenhandelaar. Hierbij moet de gewone erkenningsprocedure worden gevolgd voor zover   dat mogelijk is. Het advies van de burgemeester en van de lokale politie zullen niet zinvol zijn.
  3. Het examen beroepsbekwaamheid is niet mogelijk. Er moet wel advies worden gevraagd aan de Staatsveiligheid en aan het gewest. Als de betrokkene in zijn land erkend is als wapenhandelaar, dan wordt met dit gunstig element rekening gehouden.
  4. De tijdelijke erkenning wordt beperkt tot de deelname aan beurzen, eventueel meermaals per jaar. Ze is ook geldig voor de deelname aan beurzen georganiseerd in andere provincies.
  5. Er is geen vrijstelling van de retributie.
  6. Ook de buitenlandse handelaars moeten een kopie  van hun erkenning bij zich hebben op de beurs.

De deelnemende particulieren, daarin begrepen de verzamelaars, moeten niet erkend zijn. Ze mogen echter slechts occasioneel wapens verkopen, zonder commercieel doel (d.w.z. wapens aankopen om ze terug te verkopen) of anders gezegd, binnen het normaal beheer van hun patrimonium. Zoniet maken ze zich schuldig aan wapenhandel zonder erkenning.
Zowel buitenlandse wapenhandelaars als de buitenlandse particuliere deelnemers moeten voor alle wapens voorafgaand aan de beurs een tijdelijke invoerlicentie en een definitieve uitgangslicentie verkrijgen van de dienst vergunningen van het gewest waarvan ze afhangen. De vorm en de modaliteiten van de verkrijging van deze vergunningen behoren tot de bevoegdheid van de gewestelijke diensten die ze afgeven.
Alle te koop aangeboden vuurwapens moeten zijn voorgelegd aan de proefbank voor vuurwapens te Luik. Buitenlandse handelaars en particuliere deelnemers moeten hun wapens daar voldoende vooraf  aanbieden.
Buitenlandse kopers moeten de nodige documenten voorleggen waaruit blijkt dat ze de gekochte wapens in hun land voorhanden mogen hebben en het er mogen invoeren.
De beurzen kunnen eenmalige of  jaarlijks terugkerende evenementen zijn of meermaals per jaar worden georganiseerd.
Een wapenbeurs moet worden onderscheiden van een wapenveiling. Een beurs is een tijdelijke plaats waar verkopers en kopers worden bijeengebracht door een organisator die zelf niet hoeft te verkopen. Een veiling is een plaats waar wapens openbaar per opbod worden verkocht. Dit kan vrijwillig of gedwongen gebeuren.

In- en uitvoerverplichtingen

Domicilie, vaste verblijfplaats of zetel in België

  • Alle te koop aangeboden vuurwapens moeten minimum drie weken voor de datum van de beurs fysiek zijn voorgelegd aan de Proefbank voor vuurwapens, Rue Fond des Tawes 45 te Luik (www.bancdepreuves.be). Antieke alarmwapens die niet door de Vuurproefbank zijn gehomologeerd mogen niet op de beurs aangeboden worden. Indien u een dergelijk wapen of essentieel onderdeel hiervan overdraagt aan een derde met domicilie, vaste verblijfplaats of zetel buiten de Benelux moet u dit registreren in het vastbladig boek waarover u volgens de geldende Belgische federale regelgeving als deelnemer aan een Belgische wapenbeurs moet beschikken. U dient de volgende twee elementen te noteren:
    1. Op de linkerbladzijde de gegevens van het overgedragen wapen en / of het essentieel onderdeel (categorie, type, merk, model, kaliber en serienummer)
    2. Op de rechterbladzijde de gegevens van de verwerver en het land van bestemming van het wapen
  • Na de beurs dient een kopie van deze bladzijden die betrekking hebben op de betreffende beurs aan de beursorganisator bezorgd te worde Deze zal die verder bezorgen aan de dienst Controle Strategische Goederen. U kan deze kopie ook zelf aan de dienst Controle Strategische Goederen bezorgen. Haar adresgegevens vindt u hieronder:
    Departement internationaal Vlaanderen
    dienst Controle Strategische Goederen
    Boudewijnlaan 30 – b80, 1000 Brussel
    T: +32 (0)2 553 61 71 – F: +32 (0)2 553 60 37
    csg@iv.vlaanderen.be
    http://www.vlaanderen.be/csg
  • Naast de registratie wordt u ten slotte ook gevraagd om de ontvangers van de door u overgedragen wapens te wijzen op de eventuele verplichtingen inzake invoer van vuurwapens in het land van bestemming

Afkomstig uit het buitenland (niet gedomicilieerd in België)

  • Vóór de wapenbeurs
  1. Wanneer u vuurwapens of essentiële onderdelen daarvan invoert in België dient u niet enkel in regel te zijn met de Belgische in- en uitvoerwetgeving, maar eveneens met deze van het land van herkomst, ook bij invoer voor beursdoeleinden. Ter controle hiervan dient u minstens vier weken vóór de datum van de wapenbeurs in het kader waarvan u dergelijke goederen wenst in te voeren aan de organisator van deze beurs in België een kopie te bezorgen van de uitvoervergunning die voor de (tijdelijke) overbrenging van de wapens werd verkregen van de bevoegde exportautoriteit in het land van herkomst. Indien de autoriteiten van het land van herkomst voor dergelijke overbrengingen geen vergunning vereisen, dient u aan de beursorganisator een officieel document te bezorgen waaruit blijkt dat dergelijke vergunning niet nodig is. Indien u het nodige document niet tijdig aan de beursorganisator kan bezorgen, mag u dit tot een week voor de wapenbeurs rechtstreeks aan de dienst Controle Strategische Goederen toezenden haar adresgegevens hieronder:
    Departement internationaal Vlaanderen
    dienst Controle Strategische Goederen
    Boudewijnlaan 30 – b80, 1000 Brussel
    T: +32 (0)2 553 61 71 – F: +32 (0)2 553 60 37
    csg@iv.vlaanderen.be
    http://www.vlaanderen.be/csg
  2. Om in regel te zijn met de Belgische in- en uitvoerwetgeving moet u ook uiterlijk vier weken vóór de start van de beurs een lijst opstellen van alle wapens en essentiële onderdelen die u wenst tentoon te stellen of te verhandelen op basis van het document dat u werd toegestuurd en dit document in digitale vorm bezorgen aan de beursorganisator, met vermelding van categorie, type, merk, model, kaliber en serienummer. De beursorganisator zal dit verder bezorgen aan de dienst Controle Strategische Goedere U kan deze lijst ook zelf per e-mail aan de dienst Controle Strategische Goederen overmaken.
  3. Op basis van die lijst beoordeelt de dienst Controle Strategische Goederen in samenwerking met de Vuurproefbank te Luik het juiste karakter van het wa Minimum een week voor de datum van de beurs moet u de betreffende vuurwapens vervolgens fysiek voorleggen aan de Proefbank voor vuurwapens, gelegen Rue Fond des Tawes 45 te Luik (www.bancdepreuves.be). Antieke alarmwapens die niet door de Vuurproefbank zijn gehomologeerd mogen niet op de beurs aangeboden worden.
  4. Mits gegronde rechtvaardiging kunnen tot uiterlijk een week voor de wapenbeurs niet-substantiële wijzigingen aan deze lijst aangebracht worden.
  5. Indien u op de beurs wapens verkoopt met een commercieel doel moet u tot slot ook een kopie voorleggen van de tijdelijke erkenning als wapenhandelaar die u van de gouverneur van een Belgische provincie hebt verkregen
  6. Op basis van de voorlegging van voorvermelde documenten wordt het u toegelaten om de in de lijst vermelde vuurwapens of essentiële onderdelen tijdelijk naar België over te brengen in het kader van de betreffende wapenbeurs. De organisator van de wapenbeurs die voor de administratieve afhandeling optreedt als uw vertegenwoordiger, verkrijgt daartoe van de bevoegde minister een tijdelijke invoervergunning en wederuitvoervergunnin Uzelf verkrijgt een document dat alle wapens oplijst waarvan de overbrenging wordt toegelaten en een brief waarin u zich met uw handtekening verbindt tot de onderstaande registratieverplichting. Voor de wapens zelf en voor de juistheid van de door u meegedeelde informatie bent u uiteraard verantwoordelijk.
  7. De vuurwapens of essentiële onderdelen waarvoor u geen uitvoervergunning of ander officieel document hebt voorgelegd, die niet werden opgenomen in de lijst die u aan de dienst Controle Strategische Goederen ter beschikking stelde of die niet werden goedgekeurd door de Vuurproefbank zullen niet in dat document opgenomen worden. Dat betekent dat het u niet toegelaten is om deze wapens in België in te voeren en deze op de beurs tentoon te stellen, aan te bieden en te verhandelen.
  • Tijdens de wapenbeurs

Tijdens de wapenbeurs moet u elke overdracht aan een derde van een historisch, folkloristisch of decoratief wapen of een essentieel onderdeel hiervan registreren in het vastbladig boek waarover u volgens de geldende Belgische federale regelgeving als deelnemer aan een Belgische wapenbeurs moet beschikken.
U dient de volgende twee elementen te noteren:

  1. Op de linkerbladzijde de gegevens van het overgedragen wapen en / of het essentieel onderdeel (categorie, type, merk, model, kaliber en serienummer)
  2. Op de rechterbladzijde de gegevens van de verwerver en het land van bestemming van het wapen
  • Na de wapenbeurs
  1. Na de beurs dient een kopie van deze bladzijden die betrekking hebben op de betreffende beurs aan de beursorganisator bezorgd te worde Deze zal die verder bezorgen aan de dienst Controle Strategische Goederen. U kan deze kopie ook zelf aan de dienst Controle Strategische Goederen bezorgen
  2. Naast de registratie, ten slotte, wordt u ook gevraagd om de ontvangers van de door u overgedragen wapens die hun domicilie, vaste verblijfplaats of zetel buiten de Benelux hebben te wijzen op de eventuele verplichtingen inzake invoer van vuurwapens in het land van bestemming
  3. Deze verplichtingen zijn dwingend. Hoewel de administratieve afhandeling grotendeels door de organisator van de wapenbeurs zal gebeuren, valt de verantwoordelijkheid voor het naleven ervan toe aan de betrokken handelaars en particulieren. U bent dus verantwoordelijk zowel voor de wapens zelf, het naleven van de eventuele uitvoer en wederinvoerverplichtingen in uw land van herkomst en van de in- en uitvoerverplichtingen in België, inclusief het registreren van de vermelde transacties.

Wat zijn vrij verkrijgbare wapens

Blanke-wapens:
Dit zijn wapens die zijn ontworpen om te doden of te verwonden door middel van een direct contact met het slachtoffer. Als ze niet uitdrukkelijk zijn verboden, zijn ze vrij verkrijgbaar. Dit betekent niet dat ze ongebreideld mogen worden verhandeld, gebruikt en gedragen. Het gaat hier in de eerste plaats over alle niet-verboden messen: keukenmessen, slagersmessen, hobbymessen, dolk(mess)en, zakmessen, vouwmessen, opinel messen, enz. De grootte en vorm van al die messen speelt dus geen enkele rol. Bij uitbreiding gaat het hier ook om zwaarden, degens, sabels, bajonetten, lansen, enz. Naast de snijdende en stekende wapens zijn er ook de niet-verboden slagwapens, die veelal van historische aard zijn of gebruikt worden bij gevechtssporten. Bij gebrek aan een bijzondere regeling kan men tot slot ook bijzondere niet-verboden tuigen zoals blaaspijpen en andere traditionele wapens als blanke wapens beschouwen.

Niet-vuurwapens:
Niet-vuurwapens zijn wapens die projectielen afschieten op een andere manier dan vuurwapens. Ze maken met name geen gebruik van de verbranding van kruit. Vaak gaat het over de voorlopers van de vuurwapens (bijvoorbeeld slingerwapens zoals katapulten, bogen en kruisbogen) en hun moderne afgeleiden, en over als minder gevaarlijk geachte varianten van vuurwapens die werden ontworpen met een recreatief doel (bijvoorbeeld luchtbuksen, paintballmarkers, airsoftwapens,…).Als ze niet zijn verboden of vergunningsplichtig zijn gemaakt, zijn ze vrij verkrijgbaar.

Voor de volgende wapens bestaat een uitdrukkelijke regeling:

  • De namaakwapens, de slingerwapens (van het type bogen, kruisbogen, onderwatergeweren,.) en de (half)-automatische of repeteerwapens op gas of lucht die projectielen (loodjes of al dan niet gekleurde bolletjes in plastic) kunnen afschieten en die niet als vergunningsplichtig moeten beschouwd worden (a contrario artikel 3 KB van 30/3/95 tot indeling van sommige gas- en luchtwapens)
  • Het speelgoed dat speciaal ontworpen is voor het vermaak van kinderen beneden de 14 jaar valt hier niet onder. Het betreft dus de lange wapens van deze types, de éénschotswapens op lucht of gas ongeacht hun lengte en kracht, de korte wapens die slechts een kinetische energie van maximum 7,5 joule ontwikkelen, en de korte wapens ontworpen voor het sportschieten die aan alle volgende voorwaarden voldoen:
  1. De lengte van de miklijn bedraagt meer dan 300 mm
  2. Het totale gewicht bedraagt meer dan 1 kg
  3. Er is een richtmechanisme voorzien dat minstens bestaat uit een zijdelings en in hoogte regelbaar vizier
  4. Het kaliber is 4,5 mm
  5. De lader of het magazijn heeft een capaciteit van maximum 5 schoten
  • Gehomologeerde alarmwapens (artikel 1 KB 18/11/96 tot indeling van sommige alarmwapens bij de categorie vergunningsplichtige vuurwapens).De homologatie gebeurt model per model door de Proefbank voor vuurwapens, volgens een wettelijke procedure. Hiertoe moet de fabrikant of invoerder een model bezorgen aan de Proefbank, die controleert of het alarmwapen niet geschikt is of kan worden gemaakt voor het afvuren van vaste, vloeibare of gasvormige projectielen. Daarvan wordt een attest opgesteld en het model wordt vervolgens opgenomen in de lijst van de gehomologeerde alarmwapens, gepubliceerd op de website van de Proefbank. De in de handel gebrachte alarmwapens moeten het homologatienummer (BEL xxxx) dragen. Particulieren mogen evenwel nog oudere modellen die nooit werden gehomologeerd zonder formaliteiten voorhanden hebben (maar deze mogen niet meer vrij worden verkocht!)
  • De seinpistolen, slachttoestellen en verdovingsgeweren die uitsluitend zijn ontworpen om noodseinen te geven, dieren te slachten en dieren te verdoven, op voorwaarde dat de bezitter kan bewijzen dat hij ze nodig heeft voor een dergelijke activiteit (artikelen 1-2 KB van 1/3/98 betreffende de indeling in categorieën van sommige seinpistolen, sommige slachttoestellen, sommige verdovingswapens).

Inerte Namaakwapens:
Een bijzondere categorie vormen de inerte namaakwapens. Dit zijn natuurgetrouwe imitaties van echte (vuur)wapens, die echter geen projectielen kunnen afschieten. Vaak bestaan er van echte vuurwapens zowel inerte imitaties als imitaties die kleine plastic projectielen kunnen afschieten met behulp van gas- of veerdruk. Die laatste vallen reeds onder 1°. De inerte exemplaren moeten als wapens worden beschouwd omdat ze bijzonder realistisch zijn gemaakt en aldus gemakkelijk kunnen misbruikt worden.

HFD wapens

  1. Het KB van 20/9/91 betreffende de vuurwapens met historische, folkloristische of decoratieve waarde en de vuurwapens die voor het schieten onbruikbaar zijn gemaakt, voorziet in een reeks gevallen waarin vuurwapens vrij verkrijgbaar zijn omwille van hun ouderdom, zeldzaamheid of gevaarlijkheid. Dit zijn de objectief vrij verkrijgbare vuurwapens. Daarnaast bevat het KB ook twee hieronder beschreven gevallen van subjectief vrij verkrijgbare wapens, die principieel vergunningsplichtig zijn, maar vrij verkrijgbaar worden in hoofde van hun bezitters die aan bijzondere voorwaarden moeten voldoen.
    • Wapens die uitsluitend worden geladen met zwart kruit of met patronen met zwart kruit en afzonderlijke ontsteking, waarvan het model of brevet dateert van voor 1890 en de vervaardiging van voor 1945. Het zwart kruit (buskruit) is een chemische samenstelling die voor de voortstuwing van projectielen werd gebruikt tot in de 19de eeuw. Bij dit type van wapens worden de projectielen geladen via de loopmond of via de voorkant van de trommel (voor de revolvers en de trommelkarabijnen) of soms via de kulas. De ontbrandingssystemen dragen de soortnaam ″platines″: met een lont, met een vuursteen, met percussie. Zoals de gebruikte tijdscriteria aangeven, moet het gaan over authentieke wapens. Recente replica’s van wapens met zwart kruit uit de 19de eeuw zijn vergunningsplichtig. Het KB dekt alle wapens met zwart kruit, ongeacht hun wijze van afschieten en hun type van projectielen en munitie.
    • Wapens die uitsluitend patronen met zwart kruit en met ingewerkte ontsteking gebruiken, waarvan het model of brevet dateert van voor 1890 en de vervaardiging van voor 1945. Het zijn wapens die normaal worden geladen via de kulas en die voornamelijk werden ontwikkeld in de loop van de 19de eeuw. Ze kennen hoofdzakelijk drie methodes voor de ontsteking van de patroon: randpercussie, centrale percussie en pen- of naaldpercussie. De replica’s van deze wapens zijn ook vergunningsplichtig als ze werden vervaardigd na 1944. Sommige wapens die patronen met rookzwak kruit gebruiken (dit is het kruit dat het zwart kruit heeft vervangen en nog steeds wordt gebruikt in de huidige munitie).
  2. Als bijlage bij het KB is een lijst van de vrij verkrijgbare wapens gevoegd die op het einde van de 19e eeuw en in het begin van de 20e eeuw werden vervaardigd. Deze bijlage werd tweemaal uitgebreid (in 1999 en in 2007). Een gecoördineerde versie ervan gaat als bijlage 2 bij deze omzendbrief. Het is belangrijk dat een wapen voldoet aan alle in de lijst vermelde criteria om als vrij verkrijgbaar beschouwd te kunnen worden. In geval van twijfel kan de Proefbank voor vuurwapen uitsluitsel geven.
  3. Wapens die zijn vervaardigd voor 1895 of waarvoor (in het algemeen) geen aangepaste munitie meer wordt vervaardigd. In de internationale teksten die door ons land werden geratificeerd, geldt 1897 als een scharniermoment: het is het jaar van de uitvinding van het rookzwak kruit. Oudere wapens worden geacht geen groot gevaar meer op te leveren gelet op hun zeldzaamheid, evenals hun gebrek aan vuurkracht, aan accuraatheid, aan weerstand enz. Bovendien is hun munitie ook zeldzaam of onvindbaar geworden. Wanneer vaststaat dat er voor een bepaald wapen geen aangepaste (juiste) munitie meer wordt vervaardigd, is het in elk geval vrij verkrijgbaar, ongeacht zijn ouderdom.Als er twijfel bestaat omtrent het al dan niet vrij verkrijgbaar zijn van een vuurwapen, kan het wapen worden voorgelegd aan de Proefbank voor vuurwapens die uitsluitsel zal geven. De Proefbank geeft hiervan een attest af. De Federale Gerechtelijke Politie heeft een CD-rom gemaakt met een lijst van zogenaamde HFD-wapens uit het KB van 20/9/91. Deze CD-rom bevat een zoekmachine en een ruime technische fiche met illustraties voor elk wapen.

Vergunningsplichtige ingedeeld als “vrij verkrijgbaar”

Vooraf dient duidelijk gesteld te worden dat de hieronder beschreven wapens voor iedereen vergunningsplichtig zijn. In het kader van sommige folkloristische activiteiten zijn deze wapens echter, binnen de hierna opgesomde grenzen, vrij verkrijgbaar. De wapens worden opnieuw vergunningsplichtig indien ze niet langer worden aangewend binnen de hierna opgenomen activiteiten. Het zijn meestal moderne wapens, die gebruikt kunnen worden in het kader van de schietsport. Ze worden echter ook gebruikt in het kader van historische reconstructies, folkloristische en volksculturele manifestaties e.d., die een voorkeursbehandeling rechtvaardigen. De wapenhandelaar die deze wapens verkoopt aan iemand voor wie ze vergunningsplichtig zijn, registreert de overdracht door tegelijk een inschrijving te doen in de rubrieken ″IN″ en ″UIT″. In het vak ″oorsprong″ van de rubriek″IN″ wordt dan de vermelding ″wapen artikel 1, 4° (of 6°) KB 20/9/91″ opgenomen. Bij overdracht van een dergelijk wapen aan een persoon die het wapen zonder vergunning mag voorhanden hebben, moet een document model 9 worden opgesteld omdat de wapens principieel vergunningsplichtig zijn en daarom steeds traceerbaar moeten blijven. Er zijn twee soorten wapens die hieronder vallen:

  • Wapens met een historische, folkloristische of decoratieve waarde die worden gedragen bij folkloristische optochten of historische reconstructies. Deze wapens moeten beantwoorden aan alle volgende kenmerken:
    1. schouder- of handvuurwapens.
    2. werkend met zwart kruit.
    3. Met één schot
    4. met een gladde loop
    5. met afzonderlijke ontsteking door middel van een vuursteen of percussie.die via de loopmond worden geladen.

Het betreft hier vooral de pistolen en donderbussen uit de periode van het Eerste en Tweede Franse keizerrijk, en hun recente replica’s. Ze worden vooral gebruikt bij historische marsen in het gebied tussen Samber en Maas. In hoofde van de erkende personen worden ze steeds als vrij verkrijgbare wapens beschouwd. In hoofde van personen die dergelijke wapens wensen te verwerven en die niet kunnen bewijzen dat hun hoofdzakelijke bestemming zal bestaan uit het dragen ervan tijdens folkloristische optochten of historische reconstructies, zijn ze echter vergunningsplichtig.

  • Wapens met een historische, folkloristische of decoratieve waarde die eigendom zijn van een erkende vereniging die zich bezighoudt met statutair omschreven activiteiten van historische, folkloristische, traditionele of educatieve aard, met uitsluiting van enige vorm van sportschieten zoals bedoeld in de gemeenschapsdecreten terzake, en die voldoen aan de volgende voorwaarden :
    1. Het schieten gebeurt in een erkende schietstand, onder het toezicht van een wapen- of schietmeester en onder de verantwoordelijkheid van de vereniging.
    2. De wapens worden voorhanden gehouden en bewaard door de vereniging.
    3. De wapens worden enkel ter beschikking gesteld met het oog op en tijdens de statutair omschreven activiteit, aan leden van de vereniging en occasionele genodigden.
    4. De vereniging kondigt vooraf plaats en datum van haar activiteiten aan de lokale politie en aan de gouverneur.
    5. Het kan hier om allerlei soorten wapens gaan, zowel moderne en courante als replica’s en unieke exemplaren die speciaal voor de betrokken manifestatie werden vervaardigd. De bekendste voorbeelden van het toegelaten gebruik van deze wapens zijn de traditionele schuttersfeesten in Limburg en in de Oostkantons.
    6. Het voorhanden hebben van deze wapens door particulieren is dus altijd vergunningsplichtig. De aankoper en de bezitter moeten steeds kunnen bewijzen dat ze gemandateerd zijn door de vereniging. In hoofde van de erkende personen zijn deze wapens altijd vergunningsplichtig.
    7. Ze worden enkel als vrij verkrijgbaar beschouwd tijdens het beoefenen van de activiteit onder de hierboven opgenomen voorwaarden. Op die manier kunnen alle deelnemers aan het evenement het wapen manipuleren zonder dat de gewone voorwaarden gelden voor het voorhanden hebben van vergunningsplichtige wapens op een schietstand.

Geneutraliseerde wapens

Een laatste reeks van vrij verkrijgbare vuurwapens wordt gevormd door de geneutraliseerde wapens. Hoewel ze geneutraliseerd en bijgevolg onbruikbaar zijn, worden ze nog als wapens beschouwd omdat ze hun uiterlijk behouden en er gemakkelijk verwarring kan bestaan met bruikbare wapens. De neutralisatie (ook wel demilitarisatie geheten, hoewel dit niet hetzelfde is) moet gebeuren volgens de regels vastgelegd in de tweede bijlage bij het KB van 20/9/91. Die houden in dat het wapen ongeschikt wordt gemaakt voor het afvuren van eender welke munitie. De behandeling verschilt volgens het type wapen. Soms is ze eenvoudig en discreet, maar soms zijn ingrijpende aanpassingen noodzakelijk. Het neutraliseren gebeurt altijd op kosten van de eigenaar van het wapen.De Proefbank voor vuurwapens heeft een monopolie op het neutraliseren van vuurwapens. Ingrepen uitgevoerd door de eigenaar van het wapen of door een erkend persoon worden niet aanvaard. Ook ingrepen uitgevoerd door buitenlandse proefbanken worden niet automatisch aanvaard omdat de regels voor neutralisatie nationaal zijn gebleven (alleen voor de kwaliteitsproeven bestaat een gemeenschappelijke werkwijze). In het buitenland geneutraliseerde wapens moeten worden voorgelegd aan de Belgische proefbank, die zal nagaan of alles volgens onze regels is uitgevoerd. De voorgeschreven neutralisatie methode heeft alleen betrekking op draagbare wapens. Soms wordt men geconfronteerd met zwaar militair materieel dat moet worden geneutraliseerd of waarvan men beweert dat dit is gebeurd. In dat geval mag een attest worden aanvaard van de militaire overheid die verantwoordelijk was voor het gebruik of het onderhoud van het wapen, dat stelt dat het volkomen ongeschikt werd gemaakt voor het afschieten van munitie.

Verboden en toegelaten handelingen

  1. De aankoop of verwerving van vrij verkrijgbare vuurwapens is voorbehouden aan meerderjarigen. Dit betekent dat de overdrager de identiteitskaart van de overnemer moet controleren. Het verhandelen van deze wapens is voorbehouden aan erkende wapenhandelaars (als het vuurwapens of daarmee gelijkgestelde wapens zijn).
  2. Vrij verkrijgbare wapens mogen net zoals vergunningsplichtige wapens niet op afstand worden verkocht of te koop aangeboden (postorder, internet, …). Het vaak voorkomende gebruik dat sommige vrij verkrijgbare wapens (vooral namaakwapens) verkocht of als prijs aangeboden worden op kermissen is eveneens volkomen illegaal. Speelgoedwinkels mogen ze evenmin verkopen, tenzij ze erkend zijn als wapenhandelaar en voldoen aan alle bijhorende wettelijke plichten, waaronder de controle van de meerderjarigheid van de koper.
  3. Het dragen en het gebruik van vrij verkrijgbare wapens is onderworpen aan een wettige reden. Die wordt, in tegenstelling tot wat het geval is met de vergunningsplichtige wapens, niet in de wet omschreven. In laatste instantie komt het de rechter toe te oordelen over de geldigheid van de reden die door de drager wordt ingeroepen. Het spreekt echter voor zich dat de aanvaardbaarheid van die reden sterk zal samenhangen met de geschiktheid van het wapen voor de activiteit beoefend door de drager, en de al dan niet verantwoordelijke wijze waarop die activiteit wordt beoefend.
  4. Deelnemers aan historische reconstructies (re-enactments) moeten er zich goed van bewust zijn dat de wapens die ze daarbij gebruiken onder uiteenlopende regels kunnen vallen. Hun wapens kunnen vrij verkrijgbaar zijn (bijvoorbeeld geneutraliseerde wapens, authentieke wapens op zwart kruit), ze kunnen onder bepaalde voorwaarden vrij verkrijgbaar zijn (bijvoorbeeld wapens die toebehoren aan een vereniging) en ze kunnen vergunningsplichtig zijn (bijvoorbeeld moderne wapens en hun schietklare replica’s). Het feit dat er alleen met blanke patronen wordt geschoten, verandert niets aan het statuut van het wapen.

Wapens VS werktuigen en speelgoed

Het toepassingsgebied van de wet strekt zich niet uit tot andere voorwerpen dan wapens, met uitzondering van voorwerpen en stoffen die kennelijk als wapen worden bestemd door de gebruiker ervan, die er geweld mee pleegt of dreigt te plegen. Sommige voorwerpen zouden als wapen kunnen worden beschouwd, of lijken erop, zonder dat het over eigenlijke wapens gaat. In geval van twijfel kan de volgende indicatieve definitie van een wapen worden gehanteerd:

  1. Een wapen is een voorwerp dat werd ontworpen of vervaardigd met als doel het bedreigen, het verwonden of het doden van mensen of dieren (let wel : sommige voorwerpen die niet voldoen aan deze definitie worden door de wet uitdrukkelijk als wapen genoemd, zoals de seinpistolen). Op basis hiervan kan bijvoorbeeld worden gesteld dat een nagelpistool, een zaag en een bijl (tenzij het zou gaan om een primitieve strijdbijl) geen wapens zijn, maar werktuigen. Een gewoon keukenmes is in die zin evenmin een wapen, maar veel andere messen worden in de regelgeving uitdrukkelijk toch als wapens beschouwd omwille van het inherente gevaar dat er van uit gaat.
  2. Een belangrijke kwestie is de bepaling van de grens tussen wat een (namaak)wapen is en wat onschuldig speelgoed is. Er bestaat immers een groot aanbod van allerlei tuigen die allemaal als speelgoed worden voorgesteld, maar die dat dikwijls niet zijn. Het KB van 30/3/95 tot indeling van sommige gas- en luchtwapens geeft als criterium dat speelgoed kennelijk voor het vermaak van kinderen beneden de leeftijd van 14 jaar moet zijn ontworpen. Men kan hiervoor technische documentatie raadplegen, maar vaak is de zaak niet voldoende duidelijk. Speelgoed moet een CE keurmerk hebben dat de gepaste leeftijd bevat, en dit kan een indicatie zijn.
  3. Wel is duidelijk dat felgekleurde, transparante of slecht gelijkende plastic wapens die geen projectielen kunnen afschieten of waterpistolen speelgoed zijn en dus buiten de regelgeving vallen. Het wordt echter moeilijker de grens te trekken bij gelijkende imitaties en bij tuigen die wel projectielen kunnen afschieten. Voor imitaties kan worden gesteld dat om als (namaak)wapen te worden beschouwd, het moet gaan om een tuig dat redelijkerwijs zou kunnen worden gebruikt om iemand mee te bedreigen. Voor onrealistische modellen die wel projectielen kunnen afschieten, moet worden gekeken naar de mogelijkheid om verwondingen te veroorzaken.

Illegale wapens

  1. Illegale wapens vormen geen aparte wettelijke categorie. Het gaat hier over een feitelijke toestand waarin wapens van eender welke categorie kunnen terechtkomen. In het dagelijkse taalgebruik, en jammer genoeg zeker door de media, worden de noties van verboden en van illegale wapens vaak door elkaar gebruikt. Het zijn echter geen synoniemen. Een verboden wapen is verboden uit zichzelf en behoudens de in deze omzendbrief besproken uitzonderingen is elke handeling ermee verboden en dus illegaal. Maar ook vergunningsplichtige en vrij verkrijgbare wapens kunnen illegaal zijn, wanneer men er illegale handelingen mee stelt, en soms uit zichzelf. Wie een vergunningsplichtig wapen voorhanden heeft zonder vergunning (en zonder te behoren tot de categorieën van personen die geen vergunning nodig hebben), heeft dat wapen illegaal voorhanden. Elke handeling die hij ermee stelt, zal ook illegaal zijn. Het wapen moet dan ook in beslag worden genomen. Het mag niet worden verkocht, ook niet aan een wapenhandelaar. Wie een vergunningsplichtig of een vrij verkrijgbaar wapen draagt zonder wettige reden, draagt dat wapen illegaal. Wie een vergunningsplichtig vuurwapen voorhanden heeft zonder de nodige vergunning of waarvan het nummer is uitgewist of gemanipuleerd, heeft een illegaal wapen voorhanden en kan er geen legale handelingen mee stellen.
  2. Hoewel de wet het niet uitdrukkelijk zegt, is het evident dat wie een wapen op illegale wijze voorhanden heeft, bijvoorbeeld door er niet de nodige vergunning voor te hebben, door het op een illegale manier verworven te hebben of doordat het wapen uit zichzelf illegaal is, dat wapen nooit op een legale manier kan gebruiken. Het is evenmin wettig een illegaal wapen te verkopen of over te dragen, want dit zou neerkomen op het witwassen van dat wapen. Bovendien zou de opspoorbaarheid van de wapens in het gedrang komen, want bij elke overdracht moeten zowel de koper als de verkoper bekend zijn. Het niet invullen van alle toepasselijke rubrieken op het model 4 of het model 9 zijn inbreuken waarop straffen staan, zowel in hoofde van de koper als van de verkoper